Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã chốt môn thi thứ 4 trong kỳ thi tuyển sinh vào 10 năm 2019 là Lịch sử. Với đăc thù là môn học đòi hỏi ghi nhớ nhiều nên đa phần học sinh đều lo lắng về cách học, phương pháp học trong thời gian còn lại khi biết biết thông tin môn thi thứ 4.
Bài thi Lịch sử làm theo hình thức trắc nghiệm khách quan, thời gian làm bài 60 phút, 40 câu hỏi. Với hình thức thi trắc nghiệm, phạm vi kiến thức của đề thi phân bổ toàn bộ chương trình lớp 9, bao gồm cả phần lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam.
Vì đặc thù là môn xã hội, yêu cầu nhiều về khả năng ghi nhớ, nên vấn đề khó khăn của học sinh là phương pháp học để ghi nhớ lượng kiến thức lớn trong thời gian ngắn trước kỳ thi. Giáo viên môn Lịch sử tại Hệ thông giáo dục HOCMAI đã có những tư vấn về vấn đề này.
Bám sát chương trình sách giao khoa lớp 9 để ôn luyện
Theo cấu trúc đề thi minh họa được công bố vào tháng 10/2018, phạm vi kiến thức nằm trong chương trình lớp 9, mức độ câu hỏi chỉ ở mức độ nhận biết, thông hiểu và vận dụng, không có câu hỏi vận dụng cao.
Do đề thi trắc nghiệm với số lượng 40 câu nên câu hỏi trong đề thi có mặt ở mọi chuyên đề, bài học mà học sinh được học ở lớp 9, từ lịch sử thế giới (1945-2000) và lịch sử Việt Nam (1919-2000). Trong đó, tỉ lệ câu hỏi về lịch sử Việt Nam chiếm khoảng 70%.
Với cấu trúc và hình thức đề thi như vậy, yêu cầu đầu tiên đối với học sinh là cần bám sát chương trình lớp 9 để ôn tập. “Sách giáo khoa lớp 9 là kim chỉ nan để học sinh ôn luyện trong thời gian gần 3 tháng còn lại. Học sinh cần đọc kỹ sách giáo khoa, trả lời các câu hỏi cuối bài, chú ý đọc các bài tổng kết để khái quát kiến thức. Đồng thời cần hệ thống kiến thức theo sơ đồ tư duy để dễ nhớ các kiến thức cơ bản, dễ tra cứu khi cần”.– Tiến sĩ Lê Thị Thu Hương, Giáo viên Lịch sử tại Hệ thống giáo dục HOCMAI chia sẻ.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Quỳnh Mai cũng lưu ý học sinh: “Đề thi tương đối cơ bản, không có câu hỏi đánh đố học sinh, không có câu hỏi tích hợp hay vận dụng kiến thức thực tế. Các câu hỏi trải đều tất cả các nội dụng trong SGK vì vậy học sinh không được học tủ bất kì nội dung nào, ngoài việc nắm kiến thức cơ bản học sinh cần rèn luyện kĩ năng so sánh và tổng kết để có thể làm được những câu hỏi dạng liên chuyên đề.
6 lưu ý để ôn thi tốt môn Lịch sử trong thời gian còn lại
Từ đề thi minh họa có thể thấy, đề thi chú trọng kiểm tra khả năng ghi nhớ các sự kiện, nhân vật lịch sử và mốc thời gian nổi bật, bên cạnh đó cũng yêu cầu học sinh phải nắm được những đặc điểm nổi bật của từng giai đoạn lịch sử, có cái nhìn tổng quát xuyên suốt cả thời kì lịch sử để trả lời những câu hỏi liên chuyên đề.
Vấn đề học sinh đang lo lắng là làm sao để nhớ được khối lượng kiến thức khổng lồ trên. Bạn Minh Anh, học sinh lớp 9 tại Hà Nội chia sẻ: “Môn Lịch sử lâu nay học sinh thường học thuộc lòng nên tình trạng học trước quên sau rất phổ biến. Nhớ được kiến thức cơ bản cùng với các mốc thời gian là vấn đề chúng em rất lo lắng, đặc biệt là việc ôn cùng lúc 4 môn.” Chia sẻ về vấn đề này, Thạc sĩ Lịch sử Nguyễn Thị Quỳnh Mai – Trưởng phòng Đào tạo Hệ thống Giáo dục HOCMAI, đã có 6 lưu ý để học sinh ôn tập tốt trong 3 tháng còn lại:
Một là, học sinh cần bám chắc cấu trúc đề minh họa để ôn tập, ôn đều các chuyên đề theo kế hoạch phù hợp, không để mất điểm phần lịch sử thế giới vì phần này đa phần câu hỏi dễ lấy điểm.
Hai là, ôn tập có lộ trình: tháng 3 tập trung rà soát các kiến thức theo chương trình lớp 9, tháng 4 có thể kết hợp luyện đề và ôn bổ sung kiến thức còn thiếu, tháng 5 cần đẩy mạnh luyện đề, bấm giờ như thi thật, rèn kỹ năng làm bài thi trắc nghiệm. Câu hỏi trong đề thi không khó nhưng cần rèn luyện nhiều để hình thành phản xạ và tránh sai sót để mất điểm đáng tiếc.
Ba là, đọc – ôn kỹ các bài tổng kết chương để nắm được các diễn biến của lịch sử trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, từ đó có cái nhìn tổng quát về lịch sử.
Bốn là, rèn cách tìm từ khóa trong mỗi câu hỏi để tránh bị lạc đề, tránh các đáp án nhiều, bẫy, dẫn đến mất điểm đáng tiếc.
Năm là, rèn luyện cách làm bài trắc nghiệm như phân chia thời gian làm bài hợp lý, bấm giờ làm bài để không bị quá thời gian, làm từ dễ đến khó. Ngay từ thời điểm này cần luyện tập bằng các bài tập tự luyện dạng trắc nghiệm để làm quen dần.
Sáu là, học qua sơ đồ tư duy, thẻ nhớ kiến thức. Mỗi bài học, chương, giai đoạn lịch sử có thể hệ thống lại thành sơ đồ để dễ nhớ, dễ tra cứu khi cần. Đồng thời mỗi bài học, sự kiện, nhân vật có thể dùng giấy nhớ để ghi lại các điểm chính cần ghi nhớ.
Học sinh cần bình tĩnh, lên kế hoạch học tập và ôn luyện trong thời gian còn lại cho môn Lịch sử nói riêng và cả 4 môn thi tuyển vào lớp 10 hợp lý nhất. Những vấn đề khó khăn, vướng mắc có thể trao tạo nhóm bạn cùng học để thảo luận hoặc hỏi trực tiếp giáo viên đang giảng dạy. Đặc biệt, không nên đi học thêm tràn lan dễ dẫn đến tình trạng quá tải, mệt mỏi làm ảnh hưởng đến kết quả học tập chung.
